انتشارات مهرسا

تربیت کودکی شاد و سالم ، یکی از چالش برانگیزترین و در عین حال یکی از ارزشمندترین مسئولیت های والدین است . فرزندپروری رویکردی است که به والدین کمک می کند با روشی مثبت و سازنده کودک خود را پرورش دهند . والدین از طریق آگاهی از اصول فرزندپروری می توانند فرزندی سالم و با اعتماد به نفس تربیت کرده و سلامت روان او را تا حدود زیادی تضمین کنند .

فرزندپروری فقط اتکا بر غرایز و آنچه والدینمان انجام می داده اند نیست بلکه آگاهی از مناسب ترین نحوه برخورد با فرزندانمان را نیز در برمی گیرد . برای یادگیری مهارت های اصلاح رفتار کودکان باید با اصول فرزند پروری و چگونگی رفتار با کودکان آشنا شوید . در این مقاله به بیان اصول فرزندپروری می پردازیم .

فرزندپروری چیست ؟
فرزندپروری مجموعه ای از دانش و مهارت های تربيت كودكان به روشی سازنده و غير مخرب است ، راهی برای اين كه توانايی ها و مهارت های آنان را رشد دهيم و مشكلات رفتاری شان را اداره كنيم . بنابراين هدف اصلی از تربيت كودكان ، بار آوردن افرادی مستقل ، توانمند ، مسئول و با اعتماد به نفس است كه از رشد اخلاقی و اجتماعی مناسب برخوردار باشند . برای رسیدن به این اهداف ، لازم است والدین رویکردی مثبت در فرزندپروری داشته و اصول مهم آن را رعایت کنید .

فرزندپروری خوب ، هنر و مهارت تربیت فرزندان به بهترین وجه ممکن و از طریق تامین نیازهای عاطفی و جسمی آن ها از دوران کودکی تا بزرگسالی است . آگاهی از مهارت های فرزندپروری تنها مختص به والدین نیست بلکه می تواند برای افرادی دیگر نظیر سرپرستان حقوقی ، پدر بزرگ و مادربزرگ و همچنین برای خواهر و برادر بزرگ تر نیز مفید باشد .

فرزند پروری به معنای فراهم کردن صمیمیت و عاطفه برای کودکان توسط والدین در فضایی پایدار و بدون محدودیت در خانه است . فرزند پروری خوب بسیار مهم تر از آموزش هایی است که کودکان در مدرسه می بینند و در سلامت روان فرزندان بسیار موثرتر از درس های مدرسه است . کودکانی که توسط والدین حمایت گر پرورش یافته اند در تمام جنبه ها از جمله در کار ، در مدرسه و در پیشرفت کلی زندگی بسیار موفق عمل می کنند .

به عنوان والدین ، لازم است بدانید که شما مسئول سلامتی و رشد کلی فرزند خود هستید . به این ترتیب توصیه می شود که اصول فرزندپروری خوب و مسئولانه را اتخاذ کرده و از بهزیستی فرزندانتان مراقبت کنید . این اصول شامل موارد زیر هستند :

فراهم کردن محیط مناسب
بايد محيطی امن و خوشايند را برای رشد و شكوفايی كودک فراهم كنيم ، مكانی دور از خطر و همراه با رسيدگی و نظارت ما ، اين يعنی هر لحظه بدانيم او كجاست ، چه مي كند ، و در كنار كيست. در عين حال لازم است محیطی فراهم کنیم که برای كودک جالب و آموزنده باشد و همچنین پاسخگوی نیازهای کودک باشد . برای مثال وقتی كه فرزندمان سئوال می پرسد ، كمک می خواهد ، توجه می طلبد يا نياز به نصيحت و توصيه دارد بتوانیم نیازهای او را براورده کنیم .

برقراری نظم قاطع
برای بزرگ كردن كودكان ، ما به یک نظام انضباطی نياز داريم تا به فرزندانمان بياموزيم مسئوليت رفتارهای خود و پيامد آنها را بپذيرند ، به نيازها و عقايد ديگران توجه داشته باشند و ياد بگيرند رفتارها و هيجان های خودشان را كنترل كنند . اگر رفتار و واكنش های ما قابل پيش بينی و با ثبات باشد کودکان بهتر می توانند با انتظارات و محدودیت های ما کنار بیایند و تکلیف خود را نیز بهتر می دانند . نظم قاطع یعنی وقتی کودک رفتار نادرستی انجام می دهد یا بی نظم است مصمم و با ثبات عمل کنیم ، به سرعت در برابر رفتارش پاسخ بدهیم و به او بیاموزیم درست رفتار کند .

داشتن انتظار مناسب از کودک و از دیگران
موفقيت روش های تربيتی به چگونگی و ميزان انتظارات ما از عملكرد كودک و همچنين انتظار از خودمان به عنوان يک والد بستگي دارد . اگر انتظار ما از فرزندمان غير واقع بينانه يا زيادتر از توان او باشد او رادر معرض آسيب و آزار قرار می دهیم و اگر انتظار کمی داشته باشيم در واقع از او غفلت می كنيم . اگر از خودمان توقع كامل و بی نقص بودن داشته باشيم به سرعت خسته و نا اميد می شويم و احساس بی كفايتی و ناكامی به ما اجازه نمی دهد مهارت های درست فرزندپروری را به كار ببريم .

اجتناب از انضباط خشن

هنگامی که کودکان در یک محیط خشن بزرگ می شوند که خصوصیت عمده آن خشونت و پرخاشگری است آن ها این تمایل را پیدا می کنند که خشونت را به عنوان روشی برای زندگی بپذیرند . این امر به نوبه خود باعث می شود کودکان قلدری کرده و نسبت به همسالان خود پرخاشگری نشان دهند . به جای خشونت ، لازم است والدین ، از دیگر روش های معقول و کارآمد مثل محرومیت زمانمند و تقویت منفی استفاده کنند .

احترام به کودک

در هر رابطه و توافقی ، نیاز به احترام متقابل وجود دارد . به همین ترتیب ، اگر بخواهید رابطه ای صمیمانه با فرزندتان داشته باشید لازم است یاد بگیرید به همان اندازه ای که به او یاد می دهید به شما احترام بگذارد ، برای او احترام قائل شوید . ذکر این نکته حائز اهمیت است که احترام به فرزندان نشانه ضعف نیست بلکه نشان می دهد چقدر به سلامت و بهزیستی فرزندان اهمیت می دهید .

از صحبت کردن خشن با فرزندتان ، بی احترامی به او جلوی دوستانش ، ناعادلانه رفتار کردن و گوش نکردن به نظرهایش خودداری کنید . نوع ارتباطی که با فرزندتان ایجاد می کنید پایه و اساس روابط او با افراد دیگر و دوستانش را شکل می دهد .

آموزش دادن

والد بودن فراتر از فراهم کردن غذا و سرپناه برای کودک است . ضروری است که والدین ، مسئولیت آموزش درست و غلط به فرزندانشان را به عهده بگیرند . به عنوان مثال ، لازم است وقتی که کودک با شرایطی مثل قلدری در مدرسه ، افسردگی و مشکل در دوستیابی مواجه شده است ، والدین به او کمک کرده و او را راهنمایی کنند . اطمینان حاصل کنید که فرزندتان به خصوص در روزهای مدرسه خواب و استراحت کافی دارد زیرا در این صورت آرامش بیشتری داشته و می تواند بهتر تمرکز کند و یاد بگیرد .

آگاهی از زندگی فرزند

تربیت خوب کودک مستلزم این است که کاملاً درگیر زندگی فرزندتان باشید . لازم است از تمام وقایع مهم زندگی کودک خود آگاه بوده و برای مثال بدانید که دوستان کودک چه کسانی هستند و همچنین درس هایش چگونه پیش می رود . مشارکت در زندگی کودک ، نظارت بر پیشرفت او را برای شما آسان تر می کند . برای اینکه در کنار کودک خود باشید لازم است تا حدودی وقت خود را فدا کرده و اولویت های زندگیتان را دوباره تنظیم کنید . این مسئله هم در سلامت جسمی و هم در سلامت روان فرزندتان موثر است .

جمع بندی

نکته نهایی در رسیدن به یک فرزندپروری مناسب رسیدگی به سلامت و نیازهای خودتان است . والدین باید به نیازها و سلامت جسمی و روانی خود نیز توجه داشته باشند . مدیریت رفتارهای کودکان فرآیندی طولانی بوده که به صبر ، تحمل ، خوش خلقی ، اشتیاق و خلاقیت نیاز دارد و این ها زمانی ممکن می شود که والدین به خودشان رسیدگی کرده و به نیازهای خود توجه کنند .

از سوی دیگر ، کودکانی که رابطه مثبتی با والدین خود ندراند ، در مراحل بعدی زندگی نسبت به حوادث و اتفاقات زندگی به شدت آسیب پذیر بوده و تاب آوری پایینی خواهند داشت . برای مثال تغییرات زندگی مثل طلاق و ازدواج مجدد والدین تاثیرات به مراتب منفی تری بر این کودکان خواهد گذاشت . اگر کودکان توانایی مواجهه با چالش های زندگی را نداشته باشند احتمال ابتلای آن ها به مشکلات عاطفی در بزرگسالی بیشتر می شود .