انتشارات مهرسا

مطالعات جدید نشان می‌دهد که گروه‌هایی از ژن‌ها می‌توانند نقش موثری در افزایش وزن داشته باشند و برخی دیگر از ژن‌‌ها نیز مانع کاهش وزن می‌شوند. محققان با شناسایی این ژن‌ها در تلاشند به راهکارهای درمانی جدیدی مبتنی بر ژن‌ها دست پیدا کنند.

گروهی از محققان دانشگاه ویرجینیا، بیش از ۱۲ ژن عامل و ۳ ژن جلوگیری کننده از چاقی را کشف کردند که به توسعه راهکارهای درمان چاقی کمک می‌کند.

درمان چاقی یکی از موضوعات مورد توجه دانشمندان است و در این راستا آنها به نقش ژن‌ها در بروز چاقی و درمان آن توجه نشان می‌دهند. امید آن می‌رود در آینده بتوان از داروهای ژنتیکی برای افراد در معرض چاقی استفاده کرد.

تاکنون تحقیقات بسیاری در زمینه علت افزایش وزن و چاقی و راهکارهای درمان چاقی مفرط انجام شده است،‌ اکنون محققان به دستاوردهای جدیدی در این زمینه دست یافته‌اند که می‌تواند به نقطه عطفی در درمان چاقی با ژن‌درمانی منجر شود.

در حالی که عقل متعارف، عواملی مثل خوردن بیش از حد و نداشتن تحرک جسمی را به عنوان عوامل چاقی مفرط می‌شناسند، اما محققان تصویر بسیار پیچیده‌تری را ترسیم کرده‌اند.

تاکنون مطالعات بسیاری در زمینه تفاوت ساختاری مغز کودکان و باکتری‌های موجود در روده و رابطه آن چاقی انجام شده است. همچنین عوامل دیگری مانند الگوهای نامنظم خواب نیز ممکن است نقش مهمی در اختلال عملکرد متابولیک داشته باشد.

در سال ۲۰۱۷، رابطه بین جهش ژنتیکی در موش‌ها و افزایش وزن مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۸ به انجام رسید که نشان می‌داد چگونه دستکاری ژنتیکی می‌تواند باعث بروز افزایش وزن در موش‌ها با رژیم‌ غذایی پرچرب شود. همچنین مطالعات جانبی متعددی در مورد نقش ورزش کردن و رابطه آن با کاهش وزن انجام شده است.

در سال ۲۰۱۸ مطالعه‌ای روی بیش از هفتصد نفر انجام شد و ارتباط بین ۱۴ نوع ژن مرتبط با چاقی و رابطه آن با شاخص توده بدنی (BMI) مورد بررسی قرار گرفت. محققان با انجام چنین آزمایش‌هایی به پیشرفت‌هایی خوبی در زمینه ارتباط ژن‌‌ها و چاقی دست یافتند.

دانشمندان صدها ژن را در این حوزه شناسایی کرده‌اند که می‌تواند با چاقی و برخی بیماری‌ها ارتباط داشته باشد. شناسایی این ژن‌‌ها می‌تواند نقش مهمی در درمان چاقی به همراه داشته باشد.

در ادامه تحقیقات، دانشمندان از C. elegans استفاده کردند. این کرم‌ها بیش از ۷۰ درصد ژن مشترک با انسان دارند. برخی از کرم‌ها در رژیم غذایی ناسالمی سرشار از فروکتوز قرار داده شدند تا مدل چاقی آنها مورد بررسی قرار گیرد.

سپس دانشمندان با استفاده از یادگیری ماشینی ۲۹۳ ژن را که قبلا با چاقی انسان مرتبط بودند، مورد بررسی قرار دادند تا بتوانند ژن‌هایی را که مستقیما باعث ایجاد یا جلوگیری از این بیماری در کرم‌ها می‌شود، مشخص کنند. درنهایت محققان به ۱۴ ژن رسیدند که می‌تواند نقش مهمی در چاقی کرم‌هایی که رژیم غذایی پرچرب مصرف می‌کنند، داشته باشد.

برای مثال، نام یکی از ژن‌های بررسی شده، KAT8 است که کاهش فعالیت آن می‌تواند نقش مهمی در افزایش سنتز اسیدهای چرب داشته باشد. یکی دیگر از ژن‌ها نیز TCF7L2 نام دارد که کاهش سطح آن باعث افزایش سطح گلوکز می‌شود که ارتباط معکوسی با BMI دارد.

این تیم همچنین موفق به شناسایی سه ژن مختلف شد که می‌توانند در کرم‌ها باعث بروز چاقی شوند. عدم فعالیت این ژن‌ها با وجود رژیم غذایی حاوی فروکتوز بالا از تجمع چربی اضافی جلوگیری می‌کند و به کرم‌ها اجازه می‌دهد عمر طولانی‌تر و سالم‌تری داشته باشند.