انتشارات مهرسا

پیش از هر چیز بیایید با خودمان روراست باشیم و بدانیم که همه ی ما اخلاق خوب و بد داریم. ما خلق و خویی خاص خودمان داریم که مجموعه ای است از چیزهایی که از والدینمان به ارث برده ایم، تربیت و شخصیتی که از هنگام تولد تا امروز در ما شکل گرفته است و تغییراتی که با سلیقه ی خودمان ایجاد کرده ایم.

اخلاق بد چیست؟

اخلاق ما همان رفتار و اعمالی است که انجام می دهیم. گاهی بعضی از این اعمال و خصوصیات برای ما تبدیل به عادت شده در بیشتر امور زندگی ما به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه جاری می شوند و دیگران ما را با آنها می شناسند و معرفی می کنند.

این خصوصیات در عرف هر جامعه ای می تواند متفاوت و خاص همان جامعه و گروه باشد ولی در بسیاری موارد هم شامل یک سری صفات و خصوصیات جهان شمول است. برای مثال دروغ گویی ممکن است به شکل یک عادت دربیاید ولی در همه جای دنیا با هر دین و آیینی که داشته باشید، دروغگویی اخلاقی ناپسند و بد به شمار میرود. یا مثلا شاید در کشور ما یک فرد خونگرم و لبخند به لب را خوش اخلاق بدانیم اما در یک کشور دیگر که مردمی خشک و سرد دارد ملاک خوش اخلاق بودن متفاوت تر باشد.

برای اینکه بدانیم اخلاق بد کدام است هم باید به خود رفتار مورد نظر توجه کنیم که گاهی به خودی خود بد محسوب می شود و هم باید به نتیجه ی یک رفتار توجه کنیم. شاید رفتاری را بد ندانیم ولی نتیجه ی بدی داشته باشد. حتی شاید عادت و تکرار بیش از حد یک رفتار خوب هم نتیجه و جلوه ی بدی داشته باشد.

اخلاق بد من کدام است؟

برای اینکه بدانیم چه اخلاقی داریم باید خودمان را مورد بررسی و کنکاش قرار دهیم. برای این شناخت چند راه وجود دارد.
بپرسید:

یکی از آسان ترین و بهترین راه های آن پرسیدن از دیگران است. از نزدیکان خود شروع کنید. پدر و مادر، خواهر و برادر، فامیل هایی که با آنها روابط نزدیک دارید، دوستان صمیمی، همکاران نزدیک و یا هر کسی که فکر می کنید تا حدی شما را می شناسد. احتمالا جواب های جالبی می گیرید از صفات خوب و بدی که شاید حتی به آنها فکر هم نکرده اید. البته باید جنبه و ظرفیت شنیدن را داشته باشید و بدون هیچ گونه بحثی فقط بپرسید و بشنوید. اگر متوجه منظورشان نمیشوید توضیح یا مثال بیشتر بخواهید ولی آنها را قضاوت نکنید. بعدا برای رفع سوء

تفاهم هایی که از آنها اطلاع نداشتید فرصت هست!
بنویسید:

لیستی از اخلاقی که در خودتان سراغ دارید بنویسید و اخلاقی که دیگران گفته اند هم به آنها اضافه کنید. به ترتیبی که بیشتر گفته شده آنها را بچینید.

به رفتارتان توجه کنید و مراقب واکنش هایتان باشید:

مدتی را بر روی رفتارتان تمرکز کنید. مراقب باشید که در هر موقعیتی چگونه هستید. با این توجه و تمرکز می توانید به درستی و نادرستی لیست خود پی ببرید. شاید حالا که حواستان هست کمی متفاوت رفتار کنید ولی اگر با خودتان روراست باشید می توانید اولین عکس العمل یا معمول ترین رفتارهایتان را به راحتی شناسایی کنید. شاید کمی سخت باشد و در مواردی هم شکه شوید که اصلا نمیدانستید چنین رفتاری دارید ولی اگر ادامه دهید به نتایج جالبی خواهید رسید.

به بازخوردهایی که گرفته اید و اخلاق خود فکر کنید:

حالا وقت آن است که به لیست خود فکر کنید. بدون هیچگونه قضاوت و پیش داوری فقط بررسی کنید. در مورد هر گزینه ای مدتی فرصت بگذارید و در ذهنتان به دنبال حقیقت باشید. چه تکه کلام هایی دارید؟ چقدر از کلمات بد استفاده می کنید؟ اهل مسخره کردن هستید؟ خیلی زود عصبانی می شوید؟ موقع ناراحتی فریاد می زنید؟ خنده هایتان بیش از حد بلند و آزار دهنده است؟ زیادی بی خیال یا حواس پرت هستید؟ بد قول هستید؟ ....

خودتان را بفهمید:

حتما چندتایی اخلاق و عادت خوب و بد در خودتان پیدا کرده اید. این مرحله بسیار مهم است چراکه شما را با خودتان رو به رو می کند. اگر به درستی بفهمید که چه خلق و خویی دارید بیشتر راه را رفته اید. برای بهتر فهمیدن می توانید کمک بگیرید. از مطالعه کتاب های مفید در این زمینه تا مشورت با افراد دارای صلاحیت و دانا.

آیا می توانم از اخلاق بد خود دست بردارم؟

حالا که می دانید چه اخلاق بدی دارید می توانید به سراغ مراحل دیگر بروید. مهمترین مرحله این است که تصمیم بگیرید برای اینکه اخلاق بد خود را ترک کنید. اهمیت این مرحله در اینجاست که شما تا وقتی که اخلاق خودتان را بد ندانید و واقعا نخواهید آن را ترک کنید، هرگز از آن دست برنخواهید داشت. در اینجا فشار دیگران و زور و تهدید هم تاثیر زیادی ندارد. پس اول بدانید اخلاق بدتان چیست و چرا این اخلاق بد است و چرا نباید آن را داشته باشید و بعد تصمیم به تغییر بگیرید.

چگونه اخلاق بدم را کنار بگذارم؟

برای ترک کردن هر اخلاقی باید از روش خاص همان استفاده کرد. مثلا بعضی صفات را باید با صفات بهتری جایگزین کرد. برخی اخلاق ها را باید به مرور کاهش داد و از آنها دور شد تا به حداقل و بعد به هیچ برسد. گاهی باید اخلاقی را ناگهانی و به طور کلی کنار گذاشت. ترک کردن بعضی خلق و خو ها آسان است و به راحتی می توانید از پس آن بربیایید ولی در بعضی موارد هم نمیتوان به این راحتی از شر یک رفتار خاص راحت شد و باید از راه هایی کمک گرفت که برای این کار تجربه شده اند و نتیجه داده اند. برای اینکه بهترین روش را برای اینگونه رفتار ها پیدا کنید بهتر است از یک مشاوره فردی استفاده کنید. با مشاور یا روانشناسی که در این زمینه تجربه دارد صحبت کنید تا بتوانید به بهترین نتیجه برسید و از اخلاق خوش خودتان لذت ببرید.