انتشارات مهرسا

بسیاری از کارشناسان فعال در حوزه روانشناسی و علوم مذهبی در جهان همواره درباره خطرات و آسیب‌های استفاده کودکان و نوجوانان به والدین و مسوولان مربوطه هشدار می‌دهند چراکه معتقدند اینترنت و فضای مجازی، محیط بسیار باز و آزادی دارد و برای سنین پایین به هیچ وجه مناسب نخواهد بود.

اینترنت یکی از مقوله‌هایی است که بر سر استفاده از آن در میان محققان و پژوهشگران حوزه‌های مختلف همواره تنازعات بسیاری درگرفته است چراکه برخی از آن‌ها بر این باورند که فضای باز و آزادانه اینترنت و فضای مجازی برای سنین پایین و کودکان خطرناک است و برخی دیگر از آن‌ها معتقدند که اینترنت نیز همچون بسیاری از مسائل دیگر، مزایا و معایب فراوانی دارد که باید تنها با آگاه‌سازی افراد، آن‌ها را از خطرات و تهدیداتش مصون دارند.

حالا با توجه به اینکه همواره بر سر استفاده کاربران از اینترنت و فضای مجازی بحث‌های فراوانی در گرفته است، این گزارش به مرور و بررسی مختصری بر مجموعه‌ای از مهم‌ترین مزایا و معایب اینترنت خواهد پرداخت.

مزایای استفاده کودکان از اینترنت:

۱. دسترسی آسان و رایگان به اطلاعات

بسیاری از کودکان و نوجوانان با استفاده از تبلت و موبایل و همچنین اتصال به اینترنت بی‌سیم وای فای قادر خواهند بود به حجم زیادی از اطلاعات جدید موجود در فضای مجازی دسترسی پیدا کنند که این امر می‌تواند آن‌ها را از پرداخت پول برای خرید کتاب، فایل و سایر اطلاعات موردنیازشان بی نیاز کند.

۲. پیشرفت تحصیلی و گرفتن ایده‌های جدید

یکی دیگر از مزایای استفاده کودکان و نوجوانان از اینترنت، امکان پیشرفت تحصیلی و ارتقای سطح علمی آن‌ها هنگام دسترسی به فایل‌های مدرسه، آموزشگاه و انجام تکالیف درسی آنهاست.

۳. سرگرمی مناسب

یکی دیگر از دلایلی که بسیاری از پدر و مادرها برای استفاده فرزندانشان از اینترنت عنوان می‌کنند، امکان سرگرم کردن آن‌هاست چراکه آن‌ها بر این باورند استفاده از اینترنت توسط فرزندانشان، موجب خواهد شد اذیت و آزارهای آن‌ها به میزان قابل توجهی کاهش یابد.

۴. یادگیری استفاده از رایانه و محصولات الکترونیکی

استفاده روزانه و مداوم از موبایل و تبلت می‌تواند کودکان را برای یادگیری نرم‌افزارهای پیشرفته رایانه‌ای که قرار است در آینده از آن‌ها بهره‌مند شوند، آماده سازد.

۵. بهبود سطح زبان انگلیسی

از آنجا که زبان مورداستفاده در دستگاه‌های الکترونیکی و همچنین نتایج جست‌وجوی بیشتر اطلاعات، انگلیسی است، بنابراین سطح زبان انگلیسی بسیاری از کودکان در صورتی که به صورت مداوم از اینترنت استفاده کنند، به طور چشمگیری ارتقاء پیدا خواهد کرد.

معایب استفاده کودکان از اینترنت:

۱. محتوای نامناسب و غیراخلاقی

بسیاری از کارشناسان فعال در حوزه روانشناسی و علوم مذهبی در جهان همواره درباره خطرات و آسیب های استفاده کودکان و نوجوانان به والدین و مسئولان مربوطه هشدار می دهند چراکه آنها معتقدند اینترنت و فضای مجازی، محیط بسیار باز و آزادانه ای دارد و برای سنین پایین به هیچ وجه مناسب نخواهد بود.

۲. اعتیاد به اینترنت

یکی دیگر از دلایلی که موجب می‌شود معایب اینترنت پررنگ شود، اعتیاد کاربران بخصوص کودکان و نوجوانان است چراکه آن‌ها از عوارض و معایب استفاده بیش از اندازه از اینترنت آگاه نیستند و ممکن است با اعتیاد به اینترنت، سلامتی جسمی و روحی خود را به مخاطره بیاندازند.

۳. هدر دادن زمان کودکان

دوران کودکی بدون شک یکی از کوتاه‌ترین و البته مهم‌ترین دوره هایی‌ است که استفاده بهینه از زمان کودکان و ارتقای زیرساخت‌های لازم برای کشف علایق و استعدادیابی می‌تواند نقش پررنگ و بسزایی در موفقیت آن‌ها در سنین بزرگسالی داشته باشد.

۴. تاثیرات منفی بر روی وضعیت سلامت جسمانی

کم تحرکی و مشکلات بینایی و خشکی چشم دو مورد از مهم ترین عوارض استفاده زیاد از اینترنت بر روی کودکان است که برروی وضعیت سلامت جسمانی کودکان تاثیرات شدیدی می‌گذارد و سلامت آن‌ها را در آینده و سنین بزرگسالی به شدت به مخاطره می‌اندازد.

۵. عدم یادگیری روابط اجتماعی

بسیاری از روانشناسان و جامعه‌شناسان بر این باورند که استفاده بیش از اندازه کودکان از اینترنت، موجب خواهد شد آنها نتوانند برقراری ارتباطات سالم و درست با دیگران را به درستی یاد بگیرند و این امر آسیب‌های جدی در روابط انسانی، عاطفی و اجتماعی آن‌ها در آینده وارد خواهد کرد.

۶. امکان دسترسی به اطلاعات شخصی و مالی والدین

همواره گزارش‌های بسیاری در فضای مجازی منتشر می‌شود که نشان می‌دهد کودکان بدون علم اطلاعات و امنیت سایبری، ممکن است به درخواست و ایمیل هکرها و مجرمان سایبری پاسخ داده و اطلاعات مالی، کارت های بانکی و داده‌های شخصی والدین خود را دو دستی تقدیم آنها کنند.

مهارت جدیدی که همین حالا باید برای تربیت کردن بچه های خود یاد بگیرید:
دستورالعمل ها و مهارت‌های لازم برای پدر و مادر خوبی بودن همیشه ثابت است و قرن ها تغییر نکرده است، اما حالا یک مورد به آن اضافه شده است. یاد دادن درباره کامپیوترها به فرزندان ، شما را قادر می سازد تا آن ها را از خطر محافظت کنید. فراموش نکنید خانه تنها مکانی نیست که بچه های شما در آن به اینترنت دسترسی دارند . چگونگی برخورد شما با فرزندانتان به اندازه داشتن مهارت های کامپیوتری مهم است.مهم نیست که فرزندانتان با اینترنت چه ارتباطی برقرار می کنند ، بلکه مهم چگونگی رابطه شما با آن هاست. شما باید در این رابطه فعال باشید و رابطه تان بر اساس اعتماد باشد و باید حدود موارد قابل قبول و غیر قابل قبول را برایشان مشخص کنید. باید رک و راست درباره این موضوع با فرزندانتان صحبت کنید.امکان این که تمام مدت فرزندانتان را زیر نظر داشته باشید ، وجود ندارد. اما می توانید با نصب نرم افزاری روی مونیتورهایشان آن ها را هنگام استفاده از اینترنت کنترل کنید. با این وجود این موضوع کاملاً کارآمد نیست و واقعیت این است که امروزه برخی از بچه ها می توانند راه هایی را برای فرار از این موانع پیدا کنند.

آگاه بودن از خطر مهم است. امروزه مشکل بیشتر والدین این است که بچه هایشان درباره کامپیوتر و تلفن همراه بیشتر از آن ها می دانند. بسیاری از والدین به هیچ عنوان نمی توانند از اینترنت استفاده کنند، اگر هم بتوانند ، در برخی موارد دچار وحشت می شوند . اما استفاده از اینترنت برای بچه ها بسیار آسان است، چون آن ها با آن بزرگ می شوند. بعضی اوقات دستگاه ها و کامپیوترها بسیار پیچیده به نظر می رسند. این موضوع در مورد هر چیزی که شما از آن اطلاعاتی نداشته باشید ، صادق است و ایجاد وحشت می کند. با این وجود فکر نکنید چون فرزندانتان می دانند که چه طور از کامپیوتر و تلفن همراه استفاده کنند ، دچار مشکل نمی شوند. آن ها هنوز هم به دستوالعمل ها و نصایح شما احتیاج دارند.